İSTANBUL Teknik Üniversitesi (İTÜ) öncülüğünde çeşitli üniversitelerden beyin sarsıntısı bilim adamları, deprem bölgesindeki fay sınırlarını incelemek için çalışmalarını 10’uncu gününde de sürdürdü. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Sonunda gerçek dağılmaya başladı çünkü artık büyük bir sistemle karşılaşıyor. Bu durum Narlı fayının kırılabileceğini, geçmişte kırıldığını gösterir, gelecekte de kırılacağını haber verir. Bundan sonra da beklentilerimizi daha sağlıklı bir şekilde söyleyeceğiz” dedi.
İstanbul Teknik Üniversitesi öncülüğünde 5 üniversiteden öğretim üyelerinin katılımıyla 13 deprem bilimcisi 10 gündür afet bölgelerinde görev yapıyor. 4 farklı kümede çalışan bilim insanları, yüzey kırık haritalaması yaparak çalışma sonucunda dağılımları belirleyecek. 10. günde İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü grubu, Kahramanmaraş’tan geçen Narlı fayı sınırının uç noktasında yer alan Pazarcık ilçesine bağlı Tetirlik köyünde inceleme yaptı. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, Doç. Dr. Cengiz Zabci, Prof. Doç. Dr. Fay hattı Cengiz Zabcı tarafından yüksek çözünürlüklü drone ile havadan görüntülendi.
‘4 KIRIK PARÇANIN TOPLAM UZUNLUĞU 300 KİLOMETREYE YAKIN’
İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, ‘Deprem Doğu Anadolu fayı ama Doğu Anadolu fayı dışında Narlı ve Çardak fayları da kırıldı. Doğu Anadolu fayı 3 segmentlidir. Yaklaşık 100 kilometrelik bir bölüm olan en güneydeki Amanos segmenti burada kırılır. Türkoğlu ve Gölbaşı’nın ortasında Pazarcık segmenti dediğimiz Pazarcık segmenti kırılmıştı. Gölbaşı’ndan Kuzey Doğu’ya devam eden Erkenek segmenti kırıldı. Doğu Anadolu fayı ile ilgili segmentlerdir. Bunun dışında güneyde Ölüdeniz fayı dediğimiz Hatay’ın doğusundan geçerek Ürdün’e doğru devam eden Ölüdeniz fayı var. Ölüdeniz fayının en kuzey ucuna Narlı fayı denir. Narlı fayı ile Doğu Anadolu fayının kesişme noktasındayız. Sabah ilk depremde kırılan hatlar bunlar. Amanos, Pazarcık, Erkenek ve Narlı segmentinde 4 segment kırıldı. Toplam uzunlukları 280-300 kilometreye yakın” dedi.
‘SİSTEMLER BİRBİRİNE YAKIN, DAHA KOMPLEKS BİR FAY GEOMETRİSİ İZLİYORUZ’
prof. Hüsnü Serdar Akyüz, kesişen fayların birbirine yaklaştıkça karışık bir fay geometrisinin gözlendiğini belirterek, “Öğle saatlerinde kırılan fay segmenti Çardak fayıdır. Doğudan ayrılan doğu-batı doğrultulu bir faydır.” Anadolu fayı Şimdi Narlı fayı üzerinde ölçtüğümüz yer değiştirmeler en fazla 2 buçuk metre idi, çoğunlukla 1 ve 1 buçuk metre daha düşük yer değiştirmeler ölçtük ama sonlara doğru bu fay daha çok saçılmaya başladı, çünkü artık büyük bir sistemle karşılaşıyor.Kuzeyde iki fay sisteminin nerede birleştiğini de biliyoruz.Örneğin burada bir kesit var.Sistemler birbirine yaklaştıkça daha karmaşık bir fay geometrisi gözlemliyoruz.Bunları tam olarak anlamak için , bindirme zonunda fay kırıklarının nasıl yönlendiğini ve üzerlerinde ne tür ofsetlerin olduğunu. Bunları anlamak için yerden gözlemler yapıyoruz. Aynı zamanda drone ile daha geniş bir alanı yüksek çözünürlükte tarıyoruz. Ayrıca bu iki büyük fayın kesiştiği noktanın anlaşılması açısından önemli bilgiler vermektedir. Çalışmalar devam ettikçe net şeyler söylemeye başlıyoruz. En az 5 fay parçasının kırıldığını söyleyebiliriz. Toplam uzunluklarını aşağı yukarı tahmin edebiliriz. Gölbaşı’ndan Kuzey Doğu’ya doğru hatasız olarak kuzeye devam eden Erkenek segmentinin Kuzeydoğu kesimlerinde mevsim şartları nedeniyle güvenilir veri alınamadı. “İHA’lar ve meteoroloji radarları ile mümkün olduğunca fazla bilgi toplamaya çalışıyoruz” dedi.
‘NARLI FAYI BU DURUMU KIRMAYABİLECEĞİNİ GÖSTERİYOR’
prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, Narlı fayının bu durumunun kırılabileceğini, geçmişte kırıldığını gösteriyor, gelecekte de kırılacağını söylüyor. Bizim için değerli olan iki farklı fay sisteminin rekabet noktası. Oradaki yapılar bize fay sisteminin birleştiği yerde ne tür yapıların geliştiğini anlatıyor. Burası bir deprem bölgesi. Bu örtüşme noktalarının olduğu yerler biraz daha karmaşıktır. Sonuç olarak, etkilediği alanlar da genişlemektedir. Örneğin tek bir fay hattının kırıldığını düşünürsek çevresinde ve uçlarında hasar bekleriz. Ancak kırılmaların genişlediği deformasyon bölgesinde daha geniş alanlarda tahribat ve hasar görmekteyiz. Arbor tarafında bir grup işini bitirdi ama onu da hava durumu radarıyla tarayacağız. Bazı özel şirketler takviye yaptı ve ordu elinden geldiğince helikopterlerle yer edinmeye çalışıyor. Bu bilgiyi orta noktaya getirdikten sonra daha sağlıklı şeyler söyleyeceğiz. Bundan sonra da beklentilerimizi daha sağlıklı bir şekilde söyleyeceğiz” dedi.
